Cách sửa lỗi báo cáo tài chính nhanh và đúng quy định

Sửa lỗi báo cáo tài chính không chỉ là chỉnh số liệu. Nếu sai cách, bạn có thể đối mặt với phạt nặng và mất uy tín. Vậy đâu là quy trình đúng? Cách xử lý chuẩn theo thông tư và kinh nghiệm kế toán sẽ được chia sẻ chi tiết trong bài viết này!

I. Hậu Quả Khôn Lường Khi Báo Cáo Tài Chính Sai Sót

Báo cáo tài chính là căn cứ quan trọng để đánh giá tình hình kinh doanh của doanh nghiệp. Khi xảy ra sai sót, dù vô tình hay cố ý, hậu quả kéo theo có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến pháp lý, tài chính và uy tín của doanh nghiệp.

1. Rủi ro về pháp lý và xử phạt hành chính

Việc khai sai, chậm điều chỉnh hoặc không nộp lại báo cáo tài chính có thể khiến doanh nghiệp vi phạm các quy định về kế toán và thuế.

Theo Nghị định 41/2018/NĐ-CP, doanh nghiệp có thể bị phạt từ 5.000.000 đến 30.000.000 VNĐ nếu:

• Không điều chỉnh kịp thời báo cáo tài chính có sai sót trọng yếu

• Không nộp lại báo cáo tài chính sau khi phát hiện lỗi

• Ghi chép sai hoặc không đầy đủ thông tin kế toán

Ngoài ra, theo Nghị định 102/2021/NĐ-CP, nếu hành vi khai sai làm giảm số thuế phải nộp, doanh nghiệp có thể bị truy thu, tính lãi chậm nộp và xử phạt hành chính đến 20% trên phần chênh lệch thuế.

Sai sót càng để lâu càng phức tạp, kéo theo nhiều thủ tục pháp lý và áp lực từ cơ quan quản lý thuế.

2. Tổn thất tài chính và suy giảm uy tín doanh nghiệp

Bên cạnh rủi ro pháp lý, việc sửa lỗi báo cáo tài chính không kịp thời còn gây ra nhiều thiệt hại vô hình nhưng nghiêm trọng:

• Mất niềm tin từ nhà đầu tư, ngân hàng và đối tác: các đơn vị này dựa vào báo cáo tài chính để đánh giá khả năng thanh toán và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, khiến họ hoài nghi năng lực quản trị nội bộ ngay cả với sai sót nhỏ.

• Khó khăn trong huy động vốn và xin vay tín dụng: báo cáo tài chính không chính xác làm giảm uy tín và điểm tín nhiệm với ngân hàng hoặc tổ chức tài chính.

• Nguy cơ bị thanh tra toàn diện: một sai sót bị phát hiện có thể dẫn đến cuộc thanh tra sâu hơn từ cơ quan thuế, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của doanh nghiệp.

Tóm lại, việc chậm xử lý sai sót báo cáo tài chính không chỉ khiến doanh nghiệp phải chịu phạt hành chính mà còn ảnh hưởng đến uy tín và khả năng phát triển lâu dài. Vì vậy, bạn cần ưu tiên phát hiện và khắc phục lỗi càng sớm càng tốt.

Xem thêm: Kiểm toán thuế VAT là gì? Quy trình & lưu ý chi tiết 2025

II. Nguyên Tắc Xử Lý Sai Sót Kế Toán Theo Chuẩn Mực VAS 29

Khi doanh nghiệp phát hiện sai sót kế toán, việc xử lý cần tuân thủ đúng chuẩn mực kế toán hiện hành để đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ pháp luật. Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 29 (VAS 29) chính là căn cứ pháp lý để bạn thực hiện điều chỉnh báo cáo tài chính một cách chính xác.

1. Hồi tố và phi hồi tố là gì? Khi nào áp dụng?

VAS 29 đưa ra hai phương pháp xử lý sai sót: hồi tố và phi hồi tố.

Phương pháp hồi tố:

• Áp dụng cho sai sót trọng yếu của các kỳ trước

• Điều chỉnh số dư đầu kỳ hiện tại

• Lập lại báo cáo tài chính của kỳ trước (nếu cần)

Phương pháp phi hồi tố:

• Áp dụng khi không thể xác định chính xác ảnh hưởng của sai sót

• Ghi nhận điều chỉnh trong kỳ hiện tại mà không điều chỉnh quá khứ

Tiêu chí	Hồi tố	Phi hồi tố
Tính trọng yếu	Trọng yếu	Không trọng yếu hoặc không thể xác định được
Phạm vi điều chỉnh	Báo cáo các năm trước	Báo cáo tài chính năm hiện tại
Tác động đến số dư đầu kỳ	Có	Không

Việc lựa chọn đúng phương pháp ảnh hưởng đến cả sửa lỗi báo cáo tài chính và nghĩa vụ giải trình trước cơ quan thuế.

2. Xác định tính trọng yếu của sai sót

Trọng yếu là tiêu chí quyết định bạn nên áp dụng hồi tố hay phi hồi tố.

Các tiêu chí đánh giá sai sót trọng yếu:

• Tác động lớn đến lợi nhuận sau thuế hoặc doanh thu

• Ảnh hưởng đến chỉ tiêu tài chính doanh nghiệp công bố

• Gây hiểu nhầm cho người sử dụng báo cáo tài chính

Bạn có thể căn cứ vào tỷ lệ % (ví dụ: 5% tổng doanh thu, 10% lợi nhuận sau thuế) để đánh giá định lượng trọng yếu. Tuy nhiên, cần kết hợp đánh giá định tính để đảm bảo khách quan.

3. Dẫn chứng pháp lý từ VAS 29 và Luật Kế toán

Xử lý sai sót kế toán được quy định rõ trong:

• Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 29 (VAS 29): hướng dẫn nguyên tắc ghi nhận, phân loại và trình bày các điều chỉnh sai sót trong báo cáo tài chính

• Luật Kế toán số 88/2015/QH13 – Điều 27: quy định trách nhiệm của kế toán trưởng và tổ chức trong việc phát hiện, xử lý và báo cáo các sai sót

Bạn có thể tham khảo các văn bản chính thức này tại Cổng thông tin của Bộ Tài chính hoặc truy cập trực tiếp website IFA để xem phân tích chuyên sâu.

Việc nắm vững các nguyên tắc sửa lỗi báo cáo tài chính không chỉ giúp doanh nghiệp xử lý đúng quy định mà còn là cơ sở để bảo vệ doanh nghiệp trong các đợt thanh tra, kiểm tra.

Xem thêm: Kiểm toán thuế và tư vấn thuế: Lối đi vững chắc cho DN

III. Hướng Dẫn Sửa Lỗi Báo Cáo Tài Chính Tùy Thuộc Thời Điểm Phát Hiện

Cách sửa lỗi báo cáo tài chính phụ thuộc nhiều vào thời điểm phát hiện sai sót. Xác định đúng giai đoạn phát hiện giúp bạn lựa chọn phương án xử lý phù hợp, tránh vi phạm và tiết kiệm thời gian.

1. Trường hợp 1: Phát hiện sai sót trước khi nộp BCTC cho cơ quan thuế

Đây là tình huống xử lý đơn giản nhất vì doanh nghiệp chưa chính thức gửi báo cáo tài chính đến cơ quan nhà nước.

Các bước cần thực hiện:

• Rà soát lại chứng từ, sổ sách kế toán

• Ghi nhận và điều chỉnh trực tiếp trên sổ kế toán năm hiện hành

• Lập lại báo cáo tài chính với số liệu đã được hiệu chỉnh

• Lưu toàn bộ bằng chứng điều chỉnh để phục vụ giải trình sau này (nếu có)

Không cần nộp công văn giải trình vì chưa phát sinh thủ tục thuế chính thức.

2. Trường hợp 2: Phát hiện sai sót sau khi nộp BCTC nhưng trước khi cơ quan thuế kiểm tra

Khi báo cáo tài chính đã được nộp nhưng chưa bị thanh tra, doanh nghiệp vẫn có thể chủ động điều chỉnh theo đúng quy định.

Hướng xử lý:

• Lập báo cáo tài chính bổ sung có điều chỉnh sai sót

• Ghi rõ trên báo cáo mới: Báo cáo tài chính bổ sung thay thế báo cáo đã nộp ngày....

• So sánh các chỉ tiêu bị ảnh hưởng trước và sau điều chỉnh

• Gửi công văn giải trình mẫu 01/KHBS theo Thông tư 80/2021/TT-BTC đến cơ quan thuế

Trường hợp điều chỉnh làm thay đổi nghĩa vụ thuế (TNDN, GTGT), doanh nghiệp cần nộp lại tờ khai thuế tương ứng.

3. Trường hợp 3: Phát hiện sai sót của năm trước khi BCTC năm sau đã phát hành

Đây là tình huống phức tạp, cần áp dụng phương pháp hồi tố theo VAS 29.

Cách xử lý:

• Không được điều chỉnh trực tiếp báo cáo tài chính của năm cũ đã nộp

• Ghi nhận điều chỉnh vào số dư đầu năm của báo cáo tài chính hiện tại

• Trình bày rõ phần điều chỉnh trong thuyết minh báo cáo tài chính

• Gửi công văn giải trình đến cơ quan thuế kèm bảng đối chiếu số liệu

Trong một số trường hợp, việc điều chỉnh hồi tố có thể ảnh hưởng đến các kỳ báo cáo sau, do đó kế toán cần kiểm tra kỹ toàn bộ chuỗi chỉ tiêu tài chính liên quan.

Xem thêm dịch vụ kế toán nội bộ 

IV. Quy Trình 4 Bước Sửa Lỗi Báo Cáo Tài Chính Năm Trước Đã Nộp

Nếu báo cáo tài chính năm trước đã nộp nhưng sau đó phát hiện sai sót trọng yếu, doanh nghiệp vẫn có thể xử lý đúng quy định mà không bị phạt nặng. Dưới đây là quy trình 4 bước cụ thể để bạn thực hiện hiệu quả việc sửa lỗi báo cáo tài chính năm trước.

1. Xác định bản chất và định lượng ảnh hưởng của sai sót

Việc đầu tiên là rà soát toàn bộ sai sót, đánh giá mức độ ảnh hưởng của chúng đến các chỉ tiêu tài chính.

Các chỉ tiêu cần đặc biệt lưu ý:

• Doanh thu và lợi nhuận sau thuế

• Chi phí và thuế thu nhập doanh nghiệp

• Các khoản phải thu, phải trả, hàng tồn kho

Bạn nên lập bảng so sánh số liệu trước và sau khi điều chỉnh để xác định rõ phần chênh lệch, giúp công tác giải trình dễ dàng và minh bạch hơn.

2. Lập lại Báo cáo tài chính và Tờ khai quyết toán thuế TNDN đúng

Sau khi xác định sai sót, bạn cần lập lại báo cáo tài chính đã bị sai và cập nhật các tờ khai quyết toán thuế tương ứng.

Lưu ý khi lập lại báo cáo:

• Ghi chú rõ: “Báo cáo tài chính này thay thế báo cáo đã nộp ngày...”

• Ghi rõ ngày điều chỉnh để thuận tiện đối chiếu

• Ký tên và đóng dấu lại toàn bộ bộ hồ sơ đã sửa đổi

Nếu việc điều chỉnh làm tăng nghĩa vụ thuế, bạn phải khai bổ sung tờ khai thuế thu nhập doanh nghiệp để nộp đúng số tiền phát sinh chênh lệch.

3. Nộp lại hồ sơ cho cơ quan thuế kèm công văn giải trình

Bạn cần gửi lại toàn bộ hồ sơ kế toán đã điều chỉnh cho cơ quan thuế và kèm theo công văn giải trình nguyên nhân sai sót.

• Sử dụng mẫu công văn 01/KHBS theo Thông tư 80/2021/TT-BTC

• Trình bày rõ lý do sai sót, nội dung điều chỉnh và ảnh hưởng đến nghĩa vụ thuế

• Đính kèm bảng đối chiếu số liệu, báo cáo tài chính mới và tờ khai thuế điều chỉnh

Việc chủ động giải trình sớm giúp doanh nghiệp tránh bị xem là che giấu hoặc cố tình khai sai để trốn thuế.

4. Thực hiện điều chỉnh hồi tố trên sổ sách kế toán năm hiện tại

Cuối cùng, bạn cần thực hiện bút toán điều chỉnh trên hệ thống sổ kế toán của năm hiện tại theo đúng phương pháp hồi tố.

• Hạch toán tăng giảm vào các tài khoản đầu kỳ

• Lưu lại tài liệu đối chiếu với số dư năm trước

• Trình bày cụ thể trong thuyết minh báo cáo tài chính hiện tại về bản chất, giá trị và thời điểm điều chỉnh

Việc ghi nhận đầy đủ và minh bạch là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp giữ uy tín với cơ quan quản lý thuế và các bên liên quan.

Trải nghiệm thực tế từ khách hàng IFA:

Năm 2025, Công ty TNHH phát hiện một khoản doanh thu 1,2 tỷ đồng chưa ghi nhận vào Báo cáo tài chính 2024. Với sự tư vấn từ chuyên gia IFA, doanh nghiệp đã:

• Lập bảng xác định sai sót

• Lập lại BCTC 2024 kèm giải trình nộp lại cho cơ quan thuế

• Khai bổ sung tờ khai thuế TNDN và điều chỉnh hồi tố vào số dư đầu kỳ 2025

Kết quả: Công ty đã hoàn thành nghĩa vụ thuế, không bị phạt vi phạm hành chính và giữ vững uy tín với ngân hàng khi xin hạn mức tín dụng.

Xem chi tiết các dịch vụ kế toán và kiểm toán của IFA tại đây!

V. Giải Đáp Thắc Mắc Phổ Biến Khi Hiệu Chỉnh Báo Cáo Tài Chính

Trong quá trình sửa lỗi báo cáo tài chính, nhiều kế toán và doanh nghiệp gặp phải những câu hỏi quan trọng. Dưới đây là hai thắc mắc phổ biến nhất mà bạn cần nắm rõ để tránh sai sót và xử lý đúng quy định hiện hành.

1. Có phải lúc nào sửa báo cáo tài chính cũng phải nộp lại không?

Không phải lúc nào cũng phải nộp lại báo cáo tài chính. Việc nộp lại phụ thuộc vào mức độ ảnh hưởng của sai sót đến nghĩa vụ thuế hoặc thông tin trọng yếu.

Cụ thể:

• Phải nộp lại nếu sai sót làm thay đổi số thuế TNDN phải nộp hoặc ảnh hưởng đến nghĩa vụ với ngân sách nhà nước

• Không cần nộp lại, chỉ điều chỉnh nội bộ nếu sai sót không trọng yếu, không ảnh hưởng đến nghĩa vụ thuế và không làm sai lệch thông tin tài chính quan trọng

Trong trường hợp không nộp lại, bạn vẫn phải thuyết minh rõ ràng phần điều chỉnh trong báo cáo tài chính năm hiện tại theo hướng dẫn tại VAS 29 và Điều 27 – Luật Kế toán.

2. Sửa lỗi báo cáo tài chính có bị phạt chậm nộp tờ khai không?

Việc sửa sai có thể dẫn đến phạt chậm nộp tờ khai thuế nếu:

• Doanh nghiệp phát hiện sai sót làm tăng thuế phải nộp

• Thời điểm điều chỉnh chậm hơn thời hạn quy định

Theo quy định tại Luật Quản lý thuế 38/2019/QH14, nếu bạn khai bổ sung trước khi có quyết định thanh tra hoặc kiểm tra thuế, sẽ:

• Không bị phạt vi phạm hành chính về hành vi khai sai

• Chỉ bị tính tiền chậm nộp trên số thuế tăng thêm

Đây là lý do vì sao bạn nên chủ động xử lý sai sót báo cáo tài chính càng sớm càng tốt để giảm thiểu rủi ro và chi phí phát sinh.

Xem chi tiết các dịch vụ kế toán và kiểm toán của IFA tại đây!

VI. Bài Học Kinh Nghiệm Từ Việc Khắc Phục Lỗi Báo Cáo Tài Chính

Sai sót trong báo cáo tài chính có thể xảy ra với bất kỳ doanh nghiệp nào, kể cả những đơn vị đã có quy trình kế toán nội bộ. Tuy nhiên, cách xử lý sai sót sẽ quyết định mức độ ảnh hưởng về sau. Dưới đây là một ví dụ thực tế về xử lý sai sót báo cáo tài chính mà bạn có thể tham khảo.

1. Tình huống: Doanh nghiệp phân bổ sai chi phí công cụ dụng cụ trong 2 năm

Trong quá trình kiểm toán nội bộ cuối năm 2024, doanh nghiệp phát hiện đã phân bổ sai chi phí công cụ dụng cụ (CCDC) giữa hai năm tài chính:

• Chi phí năm 2023 bị ghi nhận thiếu so với thực tế

• Chi phí năm 2024 lại bị ghi nhận vượt mức

Nguyên nhân đến từ việc kế toán nội bộ chưa cập nhật đúng thời gian sử dụng của CCDC, dẫn đến hạch toán phân bổ sai kỳ.

Sai sót này ảnh hưởng trực tiếp đến:

• Báo cáo kết quả kinh doanh của cả hai năm

• Số liệu chi phí thuế TNDN

• Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động

2. Giải pháp và kết quả: Chuyên gia của IFA đã tư vấn và xử lý

Sau khi được IFA rà soát, doanh nghiệp đã thực hiện đúng quy trình xử lý hồi tố theo chuẩn VAS 29:

• Xác định lại chi phí phân bổ đúng cho từng kỳ

• Lập bảng đối chiếu chi tiết sai lệch giữa hai năm

• Lập lại báo cáo tài chính năm 2023 và khai bổ sung thuế TNDN nếu cần

• Ghi nhận điều chỉnh vào số dư đầu kỳ năm 2024 và cập nhật thuyết minh rõ ràng

Nhờ xử lý kịp thời, doanh nghiệp:

• Không bị xử phạt hành chính khi cơ quan thuế kiểm tra

• Tăng độ tin cậy với ngân hàng khi xin cấp tín dụng mới

• Củng cố lại quy trình kiểm soát nội bộ để tránh lặp lại sai sót tương tự

Bài học rút ra: Không phải sai sót nào cũng đáng sợ nếu bạn phát hiện sớm và xử lý đúng cách. Sự chủ động phối hợp với đơn vị tư vấn có kinh nghiệm như IFA giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro đáng kể.

Liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn chi tiết về dịch vụ kế toán trọn gói và nhận báo giá tốt nhất!

VII. Xây Dựng Hệ Thống Để Hạn Chế Tối Đa Sai Sót Kế Toán

Sai sót trong kế toán thường bắt nguồn từ sự thiếu kiểm soát hoặc quy trình làm việc chưa được chuẩn hóa. Việc thiết lập hệ thống kế toán nội bộ chặt chẽ sẽ giúp doanh nghiệp phòng ngừa hiệu quả lỗi ghi nhận, từ đó hạn chế tình trạng phải sửa lỗi báo cáo tài chính sau này.

1. Áp dụng quy trình kiểm tra chéo hiệu quả

Đây là bước then chốt để phát hiện và xử lý lỗi trước khi lên báo cáo tổng hợp.

Bạn nên xây dựng các bước kiểm tra chéo sau:

• Mỗi bút toán quan trọng phải được người thứ hai rà soát

• Phân quyền kiểm tra theo cấp bậc hoặc chức năng kế toán (thuế, công nợ, kho...)

• Định kỳ đối chiếu sổ kế toán tổng hợp và chi tiết

Việc kiểm tra hai lớp không chỉ giúp phát hiện sai lệch số liệu mà còn hỗ trợ kiểm tra tính logic và hợp lý của giao dịch.

2. Chuẩn hóa hệ thống chứng từ và quy trình luân chuyển

Chứng từ không đầy đủ hoặc luân chuyển không đúng quy trình là nguyên nhân dẫn đến sai sót kế toán. Bạn nên chuẩn hóa các mẫu biểu và kiểm soát chặt chẽ quy trình xử lý.

Gợi ý:

• Sử dụng mẫu chứng từ thống nhất toàn doanh nghiệp

• Thiết lập luồng ký duyệt rõ ràng từ bộ phận đề xuất đến bộ phận kế toán ghi nhận

• Áp dụng phần mềm quản lý chứng từ để hạn chế thất lạc và rút ngắn thời gian xử lý

Khi chứng từ đủ, đúng và minh bạch, việc lập báo cáo tài chính sẽ trở nên chính xác hơn và dễ truy xuất khi cần kiểm tra.

3. Thường xuyên cập nhật kiến thức và đào tạo đội ngũ kế toán

Kế toán viên không được cập nhật chính sách mới có thể vô tình mắc sai sót. Do đó, doanh nghiệp nên tổ chức đào tạo định kỳ và khuyến khích học tập nâng cao chuyên môn.

Bạn nên:

• Cập nhật thường xuyên các thông tư mới về thuế, kế toán từ Bộ Tài chính

• Đăng ký khóa học chuyên sâu hoặc hội thảo thực tiễn tại các đơn vị uy tín

• Tổ chức kiểm tra nội bộ hoặc học tập nhóm định kỳ

Xem chi tiết: Kế toán trọn gói - Đơn vị cung cấp dịch vụ hàng đầu 2025

Thông tin liên hệ

Nếu bạn có nhu cầu tìm hiểu thêm về dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua:

• Trụ sở tại TP. Hồ Chí Minh:
  Tầng 2, Tòa nhà Minh Khang, 120A Trần Kế Xương, P.7, Quận Phú Nhuận.
  Hotline: 0909.294.209 – (028) 3622 2162
  Email: info@ifa.com.vn

• Văn phòng giao dịch: 33 Đặng Thùy Trâm, Phường 13, Bình Thạnh, TP.HCM

• Văn phòng tại Hà Nội:
  Tầng 3, số 46, ngõ 168, Nguyễn Xiển, P. Hạ Đình, Quận Thanh Xuân.
  Hotline: 0909.294.209 – (024) 3209 9066
  Email: hanoi@ifa.com.vn

Website chính thức: ifa.com.vn

Chúng tôi cam kết mang đến dịch vụ kiểm toán chuyên nghiệp và đáng tin cậy, giúp doanh nghiệp của bạn tự tin hơn trong mọi hoạt động tài chính và đối mặt với mọi thách thức của thị trường. Hãy để chúng tôi đồng hành cùng sự phát triển bền vững của bạn!