Trình tự kiểm toán báo cáo tài chính: Hướng dẫn 2025

Trình tự kiểm toán báo cáo tài chính không chỉ gồm các bước kỹ thuật mà còn đòi hỏi tuân thủ nghiêm chuẩn mực VSA 2025. Bạn có biết doanh nghiệp cần chuẩn bị những gì, quy trình diễn ra ra sao và kiểm toán viên thực hiện theo nguyên tắc nào? Cùng tìm hiểu chi tiết ngay sau đây!

I. Tại sao Doanh nghiệp Cần Nắm Rõ Trình tự Kiểm toán Báo cáo Tài chính Năm 2025?

Việc nắm rõ trình tự kiểm toán báo cáo tài chính là yếu tố bắt buộc đối với mọi doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh quy định kiểm toán năm 2025 có những điểm điều chỉnh đáng chú ý. Không chỉ là yêu cầu về mặt tuân thủ pháp lý, việc hiểu rõ quy trình kiểm toán còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực về uy tín, kiểm soát rủi ro và nâng cao hiệu quả vận hành.

1. Đảm bảo tính Minh bạch và Tuân thủ Quy định Kiểm toán Năm 2025

Trong năm 2025, việc tuân thủ đầy đủ các yêu cầu của Luật Kiểm toán độc lập và hệ thống thông tư, chuẩn mực mới trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Các lý do doanh nghiệp cần đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ bao gồm:

• Luật Kiểm toán độc lập yêu cầu kiểm toán bắt buộc đối với các doanh nghiệp có quy mô, lĩnh vực hoạt động hoặc hình thức tổ chức đặc thù.

• Nhiều thông tư hướng dẫn mới từ Bộ Tài chính và chuẩn mực kiểm toán Việt Nam (VSA) được cập nhật và áp dụng từ 2025.

• Kiểm toán báo cáo tài chính doanh nghiệp là cơ sở để cơ quan thuế, ngân hàng, nhà đầu tư đánh giá tính minh bạch của đơn vị.

• Việc hiểu rõ trình tự giúp doanh nghiệp chủ động phối hợp, giảm thiểu sai sót, tránh bị xử phạt hoặc đánh giá không đúng năng lực tài chính.

Nhờ tuân thủ quy trình kiểm toán đúng chuẩn, doanh nghiệp có thể:

• Nâng cao độ tin cậy của báo cáo tài chính.

• Tối ưu quy trình lập và trình bày BCTC theo chuẩn mực kiểm toán tài chính mới nhất.

• Đáp ứng yêu cầu kiểm tra từ các cơ quan quản lý mà không bị động.

2. Nâng cao Uy tín và Tạo Lợi thế Cạnh tranh cho Doanh nghiệp

Việc có báo cáo tài chính đã được kiểm toán sẽ mang lại nhiều giá trị cho doanh nghiệp trên thị trường.

Các lợi ích nổi bật bao gồm:

• Tăng niềm tin với nhà đầu tư, ngân hàng, đối tác và cơ quan chức năng.

• Thuyết phục hơn trong gọi vốn, mở rộng hợp tác, đấu thầu các dự án lớn.

• Củng cố uy tín thương hiệu, giúp doanh nghiệp tạo vị thế cạnh tranh bền vững.

Trường hợp thực tế: Một doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất tại TP. HCM, sau khi áp dụng kiểm toán đầy đủ và có báo cáo tài chính minh bạch, đã được ngân hàng xét duyệt gói tín dụng cao hơn 25% so với năm trước. Đồng thời, doanh nghiệp cũng ký kết thành công hợp đồng cung ứng với đối tác nước ngoài nhờ BCTC được kiểm toán.

Một báo cáo tài chính đáng tin cậy không chỉ là tài liệu pháp lý, mà còn là công cụ chiến lược trong quản trị và phát triển kinh doanh dài hạn.

3. Phát hiện Rủi ro và Cơ hội Cải thiện Hoạt động Nội bộ

Trình tự kiểm toán báo cáo tài chính không chỉ dừng lại ở việc kiểm tra số liệu. Thực tế, thông qua quy trình kiểm toán, doanh nghiệp có thể:

• Phát hiện sớm các sai sót, bất cập trong quy trình nội bộ và hệ thống kế toán.

• Chỉ ra điểm yếu trong quy trình kiểm soát, từ đó có biện pháp điều chỉnh phù hợp.

• Đề xuất cải tiến, giúp giảm rủi ro gian lận, sai lệch, hoặc xử lý chậm các vấn đề kế toán.

Kiểm toán không chỉ xác nhận số liệu mà còn mang lại giá trị gia tăng cho nội bộ doanh nghiệp như:

• Tối ưu quy trình vận hành kế toán – tài chính.

• Củng cố hệ thống kiểm soát nội bộ, giảm thiểu gian lận.

• Hướng tới quản trị tài chính hiện đại và minh bạch hơn.

II. Hiểu Đúng Bản Chất: Kiểm toán Báo cáo Tài chính là gì và Các Khái Niệm Cốt Lõi

Để thực hiện hiệu quả trình tự kiểm toán báo cáo tài chính, doanh nghiệp cần hiểu rõ bản chất kiểm toán tài chính là gì, áp dụng chuẩn mực nào, và trách nhiệm của các bên liên quan trong suốt quá trình kiểm toán. Việc nắm vững các khái niệm nền tảng này là cơ sở để phối hợp tốt với kiểm toán viên và bảo vệ tính trung thực của báo cáo tài chính.

1. Định nghĩa và Mục tiêu của Kiểm toán Báo cáo Tài chính Độc lập

Theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam VSA 200, kiểm toán báo cáo tài chính là gì được định nghĩa như sau:

• Là quá trình thu thập và đánh giá bằng chứng kiểm toán nhằm đưa ra ý kiến độc lập về tính trung thực và hợp lý của báo cáo tài chính.

• Được thực hiện bởi kiểm toán tài chính độc lập – các công ty kiểm toán có đăng ký hoạt động hợp pháp và không có mâu thuẫn lợi ích với khách hàng.

Mục tiêu chính của kiểm toán báo cáo tài chính bao gồm:

• Đảm bảo báo cáo tài chính phản ánh trung thực và hợp lý tình hình tài chính, kết quả hoạt động và dòng tiền của doanh nghiệp.

• Tăng độ tin cậy cho các bên liên quan như nhà đầu tư, ngân hàng, cổ đông, cơ quan quản lý.

Phân biệt giữa các loại kiểm toán:

• Kiểm toán độc lập: Do đơn vị bên ngoài thực hiện, mang tính khách quan.

• Kiểm toán nội bộ: Do doanh nghiệp tự tổ chức, chủ yếu phục vụ quản trị nội bộ.

• Kiểm toán nhà nước: Do cơ quan kiểm toán nhà nước thực hiện đối với các đơn vị sử dụng ngân sách công.

2. Giới thiệu Chuẩn mực Kiểm toán Việt Nam (VSA) – Cập nhật 2025

Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam (VSA) là hệ thống văn bản do Bộ Tài chính ban hành, áp dụng bắt buộc trong toàn bộ quá trình kiểm toán tài chính tại Việt Nam. Cập nhật năm 2025, VSA tiếp tục điều chỉnh để tiệm cận chuẩn quốc tế (ISA) và phù hợp với môi trường kinh doanh hiện đại.

Một số nhóm chuẩn mực kiểm toán mới nhất liên quan trực tiếp đến trình tự kiểm toán báo cáo tài chính:

• VSA 200: Mục tiêu và nguyên tắc cơ bản điều chỉnh kiểm toán báo cáo tài chính.

• VSA 300: Lập kế hoạch kiểm toán tài chính.

• VSA 315, 320: Hiểu biết về đơn vị và đánh giá rủi ro sai sót trọng yếu.

• VSA 500, 520, 560: Bằng chứng kiểm toán và các thủ tục bổ sung.

• VSA 700, 705, 706: Hướng dẫn lập và trình bày báo cáo kiểm toán hợp lệ.

Theo Bộ Tài chính và Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA), những điểm cập nhật trong VSA 2025 tập trung vào:

• Tăng cường minh bạch trong trình bày ý kiến kiểm toán.

• Bổ sung quy định về các vấn đề kiểm toán trọng yếu (KAMs).

• Yêu cầu rõ hơn về trách nhiệm giải trình và thu thập bằng chứng kiểm toán.

Nguồn tham khảo chính thống:

• Bộ Tài chính

• VACPA

• IFA – ifa.com.vn

3. Trách nhiệm của Kiểm toán viên và Doanh nghiệp trong Cuộc Kiểm toán

Để đảm bảo quá trình kiểm toán diễn ra đúng chuẩn, cả kiểm toán viên và doanh nghiệp đều có trách nhiệm cụ thể theo quy định.

Trách nhiệm của kiểm toán viên:

• Tuân thủ các chuẩn mực kiểm toán Việt Nam (VSA) và đạo đức nghề nghiệp.

• Thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp để đưa ra ý kiến độc lập, khách quan.

• Không bị ảnh hưởng bởi các lợi ích cá nhân với khách hàng kiểm toán.

Trách nhiệm của doanh nghiệp:

• Cung cấp đầy đủ, chính xác và kịp thời các hồ sơ kiểm toán tài chính.

• Tạo điều kiện thuận lợi cho kiểm toán viên thực hiện công việc, bao gồm:

  • Trao đổi minh bạch

  • Phối hợp các phòng ban liên quan

  • Giải trình khi có yêu cầu

• Chịu trách nhiệm về tính trung thực và hợp lý của BCTC, kể cả khi có sự tham gia của bên thứ ba lập báo cáo.

III. Giai Đoạn 1: Lập Kế Hoạch – Nền Tảng Cho Quy trình Kiểm toán Tài chính Hiệu Quả

Giai đoạn lập kế hoạch là nền móng quan trọng trong trình tự kiểm toán báo cáo tài chính. Một kế hoạch kiểm toán khoa học, chặt chẽ giúp kiểm toán viên xác định đúng trọng yếu, đánh giá rủi ro hiệu quả và triển khai kiểm toán theo đúng chuẩn mực. Đây là bước giúp định hình toàn bộ hướng đi của cuộc kiểm toán tài chính.

1. Thu thập Thông tin và Hiểu biết về Khách hàng (VSA 315)

Kiểm toán viên cần có cái nhìn toàn diện về doanh nghiệp trước khi bắt đầu các thủ tục chi tiết.

Các hoạt động chính trong bước này bao gồm:

• Tìm hiểu ngành nghề, lĩnh vực hoạt động, môi trường pháp lý và thị trường mà doanh nghiệp đang tham gia.

• Phân tích sơ bộ báo cáo tài chính kỳ trước để nhận diện biến động lớn hoặc chỉ số bất thường.

• Đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ, cơ cấu tổ chức và chính sách kế toán áp dụng.

• Xác định các yếu tố rủi ro tiềm ẩn liên quan đến gian lận, sai sót hoặc vi phạm pháp lý.

Việc hiểu biết rõ về khách hàng là yêu cầu bắt buộc theo chuẩn mực kiểm toán Việt Nam VSA 315, giúp kiểm toán viên:

• Lập kế hoạch phù hợp với quy mô và đặc thù doanh nghiệp.

• Tăng hiệu quả của các bước kiểm toán báo cáo tài chính tiếp theo.

• Chủ động phát hiện rủi ro từ sớm, tránh sai sót đáng tiếc.

2. Đánh giá Rủi ro Có sai sót Trọng yếu và Xác định Mức trọng yếu (VSA 320)

Bước này đóng vai trò trọng tâm trong việc lập kế hoạch kiểm toán hiệu quả.

Các nội dung cần thực hiện bao gồm:

• Xác định khái niệm "trọng yếu" theo bối cảnh doanh nghiệp: mức sai sót nào có thể ảnh hưởng đến quyết định của người sử dụng BCTC.

• Đánh giá rủi ro sai sót trọng yếu do gian lận hoặc sai sót không cố ý, dựa trên:

  • Phỏng vấn các bộ phận liên quan

  • Phân tích số liệu kế toán

  • Quan sát hoạt động thực tế

• Xác định mức trọng yếu tổng thể và từng khoản mục cụ thể, làm cơ sở cho việc thiết kế chương trình kiểm toán chi tiết.

Kết quả đánh giá rủi ro và xác định trọng yếu sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến:

• Mức độ kiểm tra cần thiết đối với từng phần của BCTC.

• Cách thức lựa chọn phương pháp kiểm toán tài chính hiệu quả.

• Quy mô nguồn lực cần huy động trong quá trình kiểm toán.

3. Thiết kế Chiến lược và Chương trình Kiểm toán Chi tiết

Sau khi hiểu rõ doanh nghiệp và đánh giá rủi ro, kiểm toán viên tiến hành xây dựng kế hoạch cụ thể.

Công việc cần triển khai gồm:

• Xây dựng chiến lược kiểm toán tổng thể:

  • Xác định phạm vi kiểm toán (toàn bộ hay một phần)

  • Lập khung thời gian dự kiến và lịch trình công việc

  • Phân bổ nhân sự kiểm toán phù hợp

• Lập chương trình kiểm toán chi tiết theo từng khoản mục, bao gồm:

  • Nội dung kiểm tra cụ thể

  • Thủ tục kiểm toán sẽ thực hiện (phỏng vấn, xác nhận, kiểm tra chứng từ…)

  • Người thực hiện và thời điểm thực hiện

• Lập bảng phân công công việc, đảm bảo rõ trách nhiệm và thời hạn hoàn thành.

Ví dụ thực tế:

• Với khoản mục tiền mặt, chương trình kiểm toán thường bao gồm:

  • Kiểm tra sổ quỹ và chứng từ liên quan

  • Đối chiếu số dư tiền mặt cuối kỳ

  • Kiểm tra đột xuất quỹ thực tế tại thời điểm kiểm toán

• Với phải thu khách hàng, kiểm toán viên có thể gửi thư xác nhận công nợ, phân tích độ tuổi các khoản nợ và đánh giá khả năng thu hồi.

Xem thêm: Kiểm toán báo cáo tài chính

IV. Giai Đoạn 2: Thực Hiện Thủ tục Kiểm toán Báo cáo Tài chính Theo Kế Hoạch

Giai đoạn thực địa là phần cốt lõi của trình tự kiểm toán báo cáo tài chính, nơi kiểm toán viên trực tiếp áp dụng các thủ tục kiểm toán báo cáo tài chính theo kế hoạch đã lập. Mục tiêu là xác minh tính trung thực và hợp lý của số liệu bằng các thử nghiệm cụ thể, đồng thời thu thập hồ sơ kiểm toán tài chính đầy đủ, đáng tin cậy.

1. Thực hiện Thử nghiệm Kiểm soát

Thử nghiệm kiểm soát giúp kiểm toán viên đánh giá tính hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ đang vận hành tại doanh nghiệp.

Các nội dung chính bao gồm:

• Mục đích:

  • Xác định xem kiểm soát nội bộ có được thiết lập và vận hành hiệu quả hay không.

  • Giảm khối lượng kiểm tra chi tiết nếu kiểm soát đủ tin cậy.

• Các thủ tục thường áp dụng:

  • Phỏng vấn nhân sự phụ trách quy trình

  • Quan sát cách thực hiện nghiệp vụ

  • Kiểm tra chứng từ liên quan

  • Thực hiện lại một số thao tác để xác minh tính chính xác

• Ví dụ thực tế:

  • Kiểm tra quy trình phê duyệt chi phí: xem xét chữ ký, hồ sơ kèm theo và thời gian phê duyệt.

  • Quan sát quy trình nhập kho hàng hóa: từ phiếu nhập, biên bản giao nhận đến ghi nhận kế toán.

2. Thực hiện Thử nghiệm Cơ bản

Thử nghiệm cơ bản là bước trọng tâm trong quá trình kiểm tra báo cáo tài chính, nhằm phát hiện các sai sót trọng yếu.

Các bước thực hiện bao gồm:

• Mục đích:

  • Xác minh số liệu trên báo cáo tài chính có đầy đủ, hợp lý và chính xác không.

  • Đảm bảo không tồn tại các sai lệch trọng yếu chưa được điều chỉnh.

• Phương pháp phổ biến:

  • Kiểm tra chi tiết từng nghiệp vụ hoặc số dư

  • Thực hiện phân tích biến động giữa các kỳ

  • So sánh số liệu giữa thực tế và kế toán ghi nhận

• Ví dụ cụ thể:

  • Gửi thư xác nhận công nợ cho khách hàng và đối tác.

  • Kiểm kê hàng tồn kho thực tế so với sổ sách.

  • Phân tích biến động doanh thu theo quý để phát hiện điểm bất thường.

3. Thu thập và Lưu trữ Bằng chứng Kiểm toán Đầy đủ, Thích hợp

Trong trình tự kiểm toán báo cáo tài chính, việc thu thập bằng chứng là yếu tố then chốt để kiểm toán viên đưa ra ý kiến xác thực.

Các điểm cần lưu ý gồm:

• Yêu cầu về bằng chứng kiểm toán:

  • Liên quan trực tiếp đến các số liệu trong BCTC

  • Có độ tin cậy cao, có thể xác minh được

  • Đầy đủ về số lượng và chất lượng

• Kỹ thuật thu thập bằng chứng phổ biến:

  • Kiểm tra chứng từ và hồ sơ

  • Quan sát quy trình nghiệp vụ thực tế

  • Gửi thư xác nhận với bên thứ ba

  • Tính toán lại số liệu kế toán

  • Phỏng vấn nhân sự có liên quan

• Tầm quan trọng của hồ sơ kiểm toán tài chính:

  • Là bằng chứng pháp lý cho ý kiến kiểm toán được đưa ra.

  • Là căn cứ kiểm tra nội bộ, thanh tra hoặc giải trình sau này.

  • Phải được lập, phân loại và lưu trữ khoa học, đúng quy chuẩn kiểm toán tài chính.

Xem thêm: Kế toán dịch vụ .

V. Giai Đoạn 3: Hoàn Thành Quá trình Kiểm toán Tài chính và Tổng hợp Kết quả

Sau khi thực hiện đầy đủ các thủ tục kiểm toán tại hiện trường, kiểm toán viên bước vào giai đoạn hoàn thành cuộc kiểm toán. Đây là phần không thể thiếu trong trình tự kiểm toán báo cáo tài chính, nhằm đánh giá sai sót, xác nhận kết quả và chuẩn bị đầy đủ các nội dung cần thiết trước khi phát hành báo cáo kiểm toán hợp lệ.

1. Đánh giá Sai sót Phát hiện và Ảnh hưởng đến BCTC

Một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của kiểm toán viên là tổng hợp và đánh giá các sai sót được phát hiện trong quá trình kiểm tra.

Các công việc cụ thể bao gồm:

• Tổng hợp toàn bộ sai sót phát hiện được, bao gồm:

  • Sai sót thực tế (phát hiện được qua kiểm tra)

  • Sai sót dự kiến (ước tính từ mẫu kiểm toán)

• Đánh giá tính trọng yếu của sai sót, dựa trên:

  • Ảnh hưởng riêng lẻ của từng sai sót

  • Ảnh hưởng cộng gộp đến toàn bộ báo cáo tài chính

• Đề xuất điều chỉnh với doanh nghiệp trong trường hợp sai sót trọng yếu ảnh hưởng đến tính trung thực của BCTC.

Kết quả đánh giá này giúp kiểm toán viên đưa ra quyết định:

• Có cần thiết điều chỉnh báo cáo tài chính không.

• Ý kiến kiểm toán sẽ là chấp nhận toàn phần hay có ngoại lệ.

2. Thực hiện Thủ tục Xem xét Tổng thể và Sự kiện Phát sinh sau Ngày Kết thúc Kỳ Kế toán

Trước khi đưa ra ý kiến kiểm toán, kiểm toán viên cần đảm bảo rằng báo cáo tài chính đã được xem xét một cách tổng thể và đầy đủ.

Các thủ tục chính trong bước này bao gồm:

• Phân tích tổng thể báo cáo tài chính sau kiểm toán, nhằm:

  • So sánh số liệu tổng hợp giữa các kỳ

  • Đánh giá tính hợp lý chung của các khoản mục

  • Phát hiện sai sót lớn còn bỏ sót

• Xem xét sự kiện phát sinh sau ngày khóa sổ, có ảnh hưởng đến báo cáo tài chính, như:

  • Thay đổi pháp lý

  • Giao dịch lớn sau ngày kết thúc kỳ kế toán

  • Tình hình tài chính thay đổi đột ngột

• Hoàn thiện hồ sơ kiểm toán tài chính, đảm bảo:

  • Bằng chứng được lưu trữ đầy đủ

  • Hồ sơ được sắp xếp khoa học

  • Tuân thủ đúng quy chuẩn kiểm toán tài chính theo VSA

Những thủ tục này giúp đảm bảo độ tin cậy và chính xác cuối cùng của báo cáo trước khi công bố.

3. Thu Thư Giải trình của Ban Giám đốc

Trước khi phát hành báo cáo kiểm toán, kiểm toán viên cần nhận được thư giải trình của Ban Giám đốc – một tài liệu quan trọng để xác nhận thông tin.

Nội dung chính của thư giải trình bao gồm:

• Khẳng định trách nhiệm của Ban Giám đốc đối với:

  • Việc lập và trình bày báo cáo tài chính trung thực, hợp lý

  • Việc cung cấp đầy đủ thông tin và tài liệu cần thiết cho kiểm toán viên

• Cam kết rằng không có thông tin quan trọng nào bị bỏ sót hoặc cung cấp sai lệch

• Xác nhận các vấn đề trọng yếu đã được giải trình đầy đủ, như:

  • Các khoản dự phòng

  • Các giao dịch với bên liên quan

  • Sự kiện phát sinh sau ngày kết thúc kỳ kế toán

Xem thêm dịch vụ kế toán nội bộ 

VI. Giai Đoạn 4: Lập và Phát Hành Báo cáo Kiểm toán Hợp lệ

Sau khi hoàn tất các thủ tục kiểm toán và tổng hợp kết quả, kiểm toán viên bước vào giai đoạn cuối cùng trong trình tự kiểm toán báo cáo tài chính: lập và phát hành báo cáo kiểm toán. Đây là sản phẩm đầu ra chính thức của cuộc kiểm toán, có ý nghĩa pháp lý và ảnh hưởng lớn đến quyết định của các bên liên quan.

1. Các Loại Ý kiến Kiểm toán và Ý nghĩa Từng Loại

Trong báo cáo kiểm toán hợp lệ, ý kiến kiểm toán là phần được quan tâm nhiều nhất. Ý kiến này phản ánh mức độ tin cậy của báo cáo tài chính do doanh nghiệp lập.

Các loại ý kiến kiểm toán phổ biến bao gồm:

• Ý kiến chấp nhận toàn phần:

  • Kiểm toán viên cho rằng báo cáo tài chính đã phản ánh trung thực và hợp lý trên các khía cạnh trọng yếu.

  • Là loại ý kiến được kỳ vọng nhất.

• Ý kiến ngoại trừ:

  • Báo cáo tài chính nhìn chung hợp lý, nhưng có một số sai sót trọng yếu chưa được điều chỉnh.

  • Thường xảy ra khi doanh nghiệp không cung cấp đủ bằng chứng kiểm toán tài chính cho một số phần.

• Ý kiến trái ngược:

  • Kiểm toán viên cho rằng báo cáo tài chính không phản ánh trung thực, hợp lý.

  • Sai sót trọng yếu, lan rộng và ảnh hưởng lớn đến toàn bộ báo cáo.

• Từ chối đưa ra ý kiến:

  • Không thể thu thập được bằng chứng kiểm toán thích hợp.

  • Không đủ cơ sở để kết luận về tính trung thực của báo cáo tài chính.

2. Cấu trúc và Nội dung Chuẩn của Báo cáo Kiểm toán theo VSA 700 series

Theo chuẩn mực kiểm toán mới nhất áp dụng từ năm 2025, đặc biệt là VSA 700, 701, 705 và 706, báo cáo kiểm toán cần đảm bảo đầy đủ các phần sau:

• Tiêu đề và người nhận:

  • Nêu rõ đây là báo cáo kiểm toán độc lập.

  • Gửi đến Hội đồng quản trị, cổ đông hoặc đối tượng được chỉ định.

• Đoạn ý kiến kiểm toán:

  • Nêu rõ loại ý kiến và phạm vi áp dụng.

• Cơ sở đưa ra ý kiến:

  • Giải thích quy trình kiểm toán, mức độ thu thập bằng chứng.

• Vấn đề kiểm toán trọng yếu (KAMs) – nếu có:

  • Là các vấn đề phức tạp được đánh giá có ảnh hưởng lớn đến báo cáo tài chính.

  • Trình bày chi tiết để người đọc hiểu rủi ro và cách kiểm toán viên xử lý.

• Trách nhiệm của Ban Giám đốc và Kiểm toán viên:

  • Phân định rõ trách nhiệm giữa doanh nghiệp và đơn vị kiểm toán.

• Chữ ký, ngày lập báo cáo và thông tin công ty kiểm toán:

  • Thể hiện thời điểm báo cáo được hoàn tất.

3. Thủ tục Phát hành và Lưu trữ Báo cáo Kiểm toán

Việc phát hành báo cáo kiểm toán cần thực hiện theo trình tự và quy định cụ thể nhằm đảm bảo tính pháp lý và minh bạch.

Quy trình phát hành bao gồm:

• Ngày ký báo cáo kiểm toán:

  • Là thời điểm chính thức kết thúc kiểm toán và xác nhận tính hợp lệ của báo cáo.

  • Phải đảm bảo hoàn thành toàn bộ thủ tục kiểm toán trước thời điểm ký.

• Gửi báo cáo cho khách hàng và các bên liên quan:

  • Doanh nghiệp, cổ đông, cơ quan thuế, ngân hàng...

  • Có thể phát hành bản in và bản điện tử theo yêu cầu.

• Yêu cầu về lưu trữ hồ sơ kiểm toán tài chính:

  • Lưu đầy đủ các bằng chứng, giấy tờ, chương trình kiểm toán.

  • Thời gian lưu trữ thường là 10 năm theo quy định hiện hành.

  • Sắp xếp hồ sơ theo từng kỳ kiểm toán, phân loại rõ ràng theo khoản mục.

Hoàn tất giai đoạn này đồng nghĩa với việc khép lại trình tự kiểm toán báo cáo tài chính một cách đầy đủ, đúng quy trình và đảm bảo chuẩn mực chuyên môn.

Xem chi tiết các dịch vụ kế toán và kiểm toán của IFA tại đây!

VII. Kiểm toán Báo cáo Tài chính Cần Chuẩn bị Gì? Hướng Dẫn Cho Doanh Nghiệp

Để quá trình kiểm toán diễn ra hiệu quả và đúng chuẩn, doanh nghiệp cần chủ động chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi kiểm toán viên bắt đầu công việc. Việc chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, phân công nhân sự phù hợp và hiểu rõ quy trình kiểm toán báo cáo tài chính theo chuẩn VSA là yếu tố quan trọng trong trình tự kiểm toán báo cáo tài chính.

1. Chuẩn bị Sẵn sàng Hồ sơ, Tài liệu Kế toán và Giải trình

Doanh nghiệp cần tập hợp đầy đủ các loại tài liệu phục vụ kiểm toán, sắp xếp logic để kiểm toán viên dễ tra cứu, kiểm tra và đánh giá.

Danh sách tài liệu cần chuẩn bị gồm:

• Báo cáo tài chính (bản thuyết minh, bảng cân đối kế toán, kết quả hoạt động kinh doanh, lưu chuyển tiền tệ)

• Sổ sách kế toán tổng hợp và chi tiết

• Chứng từ kế toán gốc: phiếu thu, phiếu chi, hóa đơn, biên bản giao nhận, hợp đồng kinh tế

• Tài liệu quản trị: biên bản họp hội đồng quản trị, kế hoạch sản xuất kinh doanh

• Các báo cáo nội bộ, phân tích tài chính, phân bổ chi phí

• Hồ sơ tài sản cố định, công nợ, hàng tồn kho

• Hợp đồng vay vốn, hồ sơ ngân hàng và các khoản đầu tư tài chính

• Giải trình bằng văn bản cho các khoản mục đặc biệt, chênh lệch lớn hoặc giao dịch không thường xuyên

Việc sắp xếp hồ sơ theo từng danh mục và khoản mục trong BCTC sẽ giúp:

• Rút ngắn thời gian kiểm tra của kiểm toán viên

• Hạn chế phát sinh sai sót do thiếu thông tin

• Thể hiện tính chuyên nghiệp trong công tác kế toán

2. Phân công Nhân sự Phối hợp và Đảm bảo Kênh Liên lạc Thông suốt

Bên cạnh tài liệu, yếu tố con người cũng quyết định chất lượng phối hợp trong quá trình kiểm tra báo cáo tài chính.

Doanh nghiệp cần thực hiện:

• Cử một đầu mối chính để làm việc xuyên suốt với đoàn kiểm toán

• Thông báo kế hoạch kiểm toán đến các phòng ban liên quan (kế toán, kho, hành chính...)

• Phân công rõ người phụ trách theo từng khoản mục như:

  • Người phụ trách công nợ phải thu

  • Nhân sự theo dõi hàng tồn kho

  • Bộ phận phụ trách tiền mặt, ngân hàng

Ngoài ra, cần:

• Đảm bảo kiểm toán viên có không gian làm việc riêng

• Cấp quyền truy cập dữ liệu kế toán theo yêu cầu

• Hỗ trợ nhanh khi kiểm toán viên cần tài liệu bổ sung

Sự phối hợp kịp thời và minh bạch giúp cuộc kiểm toán diễn ra thuận lợi, đúng tiến độ.

3. Chủ động Tìm hiểu Quy trình Kiểm toán Báo cáo Tài chính theo chuẩn VSA

Hiểu trước về trình tự kiểm toán báo cáo tài chính là lợi thế lớn giúp doanh nghiệp chủ động trong mọi giai đoạn kiểm toán.

Lợi ích từ việc tìm hiểu quy trình:

• Biết rõ từng giai đoạn kiểm toán, từ lập kế hoạch đến phát hành báo cáo

• Chuẩn bị đúng theo yêu cầu của từng bước, tránh bị động

• Giảm thời gian thực địa, tránh chi phí phát sinh không cần thiết

Trường hợp điển hình:

• Một doanh nghiệp trong lĩnh vực thương mại tại Hà Nội, trước khi kiểm toán đã chủ động làm việc với IFA để rà soát hồ sơ. Nhờ đó, thời gian kiểm toán thực tế chỉ còn 7 ngày, giảm hơn 15% so với năm trước, đồng thời báo cáo kiểm toán được phát hành sớm 1 tuần để kịp thời nộp cơ quan thuế và ngân hàng.

Việc tìm hiểu quy trình kiểm toán tài chính theo chuẩn VSA không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, mà còn đảm bảo quá trình kiểm toán diễn ra hiệu quả, minh bạch và đúng pháp lý.

Liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn chi tiết về dịch vụ kế toán trọn gói và nhận báo giá tốt nhất!

 Xem chi tiết: Kiểm toán báo cáo tài chính

Thông tin liên hệ

Nếu bạn có nhu cầu tìm hiểu thêm về dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua:

• Trụ sở tại TP. Hồ Chí Minh:
  Tầng 2, Tòa nhà Minh Khang, 120A Trần Kế Xương, P.7, Quận Phú Nhuận.
  Hotline: 0909.294.209 – (028) 3622 2162
  Email: info@ifa.com.vn

• Văn phòng tại Hà Nội:
  Tầng 3, số 46, ngõ 168, Nguyễn Xiển, P. Hạ Đình, Quận Thanh Xuân.
  Hotline: 0909.294.209 – (024) 3209 9066
  Email: hanoi@ifa.com.vn

Website chính thức: ifa.com.vn

Chúng tôi cam kết mang đến dịch vụ kiểm toán chuyên nghiệp và đáng tin cậy, giúp doanh nghiệp của bạn tự tin hơn trong mọi hoạt động tài chính và đối mặt với mọi thách thức của thị trường. Hãy để chúng tôi đồng hành cùng sự phát triển bền vững của bạn!

Chia sẻ: