Báo cáo Kiểm toán Nhà nước 2025: Nội dung nổi bật

Báo cáo kiểm toán nhà nước 2025 phản ánh toàn diện tình hình tài chính công và quản lý ngân sách quốc gia. Không chỉ nêu rõ các phát hiện nổi bật, báo cáo còn đưa ra kiến nghị cải cách mạnh mẽ. Nội dung nào quan trọng nhất? Cùng tìm hiểu trong bài viết sau!

I. Tổng quan về Báo cáo Kiểm toán Nhà nước và vai trò trong quản lý tài chính công

1. Báo cáo Kiểm toán Nhà nước là gì?

Báo cáo kiểm toán nhà nước là văn bản do Kiểm toán Nhà nước Việt Nam (SAV) lập và ban hành hàng năm. Báo cáo này tổng hợp kết quả kiểm toán các đơn vị, lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý tài chính công và tài sản công.

Mục tiêu chính của báo cáo gồm:

• Đánh giá tính đúng đắn, trung thực của báo cáo tài chính nhà nước.

• Kiểm tra việc tuân thủ pháp luật trong hoạt động thu – chi ngân sách.

• Xác định mức độ hiệu quả, hiệu lực và kinh tế trong quản lý, sử dụng nguồn lực công.

• Là căn cứ để kiểm soát rủi ro tài chính, cải thiện quản trị ngân sách.

Báo cáo là một phần thiết yếu trong hệ thống thông tin tài chính quốc gia, giúp các bên liên quan nắm bắt toàn cảnh tình hình tài chính công.

2. Tầm quan trọng của Báo cáo Kiểm toán Nhà nước

Báo cáo kiểm toán nhà nước giữ vai trò đặc biệt trong việc nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm giải trình của các cơ quan quản lý tài chính công.

Vai trò nổi bật của báo cáo gồm:

• Giúp Quốc hội và Chính phủ giám sát việc quản lý, điều hành ngân sách nhà nước.

• Cung cấp cơ sở pháp lý và thực tiễn cho việc hoạch định chính sách tài khóa.

• Là công cụ ngăn ngừa và phát hiện sai phạm, góp phần phòng chống tham nhũng, lãng phí và thất thoát ngân sách.

• Thể hiện hiệu lực pháp lý rõ ràng, buộc các đơn vị được kiểm toán phải thực hiện các kiến nghị xử lý.

Nhờ những chức năng đó, báo cáo kiểm toán nhà nước trở thành tài liệu quan trọng không chỉ với các cơ quan quản lý mà còn với doanh nghiệp, người dân và các tổ chức giám sát độc lập.

II. Điểm nhấn chính và nội dung bao quát trong Báo cáo Kiểm toán Nhà nước 2025

1. Phạm vi và đối tượng kiểm toán trọng tâm năm 2025

Báo cáo kiểm toán nhà nước 2025 xác định rõ phạm vi và đối tượng kiểm toán, phản ánh toàn diện tình hình tài chính công năm qua. Các lĩnh vực và đơn vị được kiểm toán năm nay có sự lựa chọn chiến lược nhằm nâng cao hiệu quả kiểm toán.

Các đối tượng kiểm toán trọng điểm gồm:

• Đầu tư công: các dự án giao thông trọng điểm, công trình trọng yếu tại các địa phương.

• Quản lý đất đai: việc giao đất, cho thuê đất, đấu giá quyền sử dụng đất tại các tỉnh thành.

• Thu chi ngân sách các cấp: đặc biệt ở các địa phương có bội chi lớn, tỷ lệ giải ngân thấp.

• Doanh nghiệp nhà nước: hiệu quả sản xuất kinh doanh, phân phối lợi nhuận, quản lý vốn.

• Các quỹ tài chính ngoài ngân sách: quỹ bảo hiểm xã hội, quỹ bảo trì đường bộ...

Điểm mới năm 2025:

• Mở rộng kiểm toán sang các hoạt động chuyển đổi số trong quản lý tài chính.

• Tăng cường kiểm toán theo chủ đề để nâng cao chiều sâu phát hiện và khuyến nghị.

2. Các chủ đề và phát hiện nổi bật dự kiến trong Báo cáo Kiểm toán 2025

Nội dung báo cáo kiểm toán nhà nước 2025 dự kiến sẽ tập trung vào các nhóm vấn đề nổi bật, phản ánh những thách thức trong quản lý tài chính công.

Một số chủ đề kiểm toán đáng chú ý:

• Hiệu quả giải ngân vốn đầu tư công: nhiều địa phương chậm tiến độ, giải ngân dưới 50%.

• Quản lý tài sản công sau cổ phần hóa: thiếu minh bạch trong chuyển nhượng tài sản.

• Xử lý nợ xấu của hệ thống ngân hàng: gia tăng nợ xấu tiềm ẩn, cần chính sách xử lý dài hạn.

• Quản lý thuế với giao dịch xuyên biên giới: kiểm soát chuyển giá, thuế của doanh nghiệp FDI.

3. So sánh ngắn gọn với Báo cáo Kiểm toán các năm trước

So với báo cáo kiểm toán nhà nước những năm trước, năm 2025 thể hiện sự điều chỉnh rõ rệt trong phạm vi, phương pháp và cách trình bày thông tin.

Một số điểm mới đáng chú ý gồm:

• Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quy trình kiểm toán và tổng hợp báo cáo.

• Tăng tỷ trọng kiểm toán chuyên đề so với kiểm toán thường niên.

• Mở rộng minh bạch: công bố công khai nhiều nội dung hơn trên cổng thông tin điện tử của Kiểm toán Nhà nước.

Những đổi mới này hướng đến mục tiêu nâng cao chất lượng kiểm toán, giúp các cơ quan, tổ chức và người dân tiếp cận thông tin kiểm toán rõ ràng, kịp thời và đáng tin cậy.

Xem Thêm: Kiểm toán công ty là gì? Quy trình, vai trò & kỹ năng cần có

III. Phân tích các phát hiện và kết luận kiểm toán quan trọng năm 2025

1. Những sai phạm, hạn chế phổ biến trong quản lý, sử dụng ngân sách

Báo cáo kiểm toán nhà nước 2025 tiếp tục chỉ ra nhiều sai phạm nghiêm trọng trong quá trình quản lý và sử dụng ngân sách tại các đơn vị, địa phương. Đây là những vấn đề đã tồn tại nhiều năm, gây ảnh hưởng lớn đến hiệu quả tài chính công.

Các dạng sai phạm điển hình gồm:

• Chi sai chế độ, định mức: nhiều đơn vị sử dụng ngân sách vượt định mức, sai mục đích.

• Mua sắm công không đúng quy định: hồ sơ không đầy đủ, chỉ định thầu không minh bạch.

• Quản lý nợ công chưa chặt chẽ: không cập nhật đúng số liệu, nợ quá hạn chưa xử lý.

• Thất thoát tài sản công: nhiều tài sản không được theo dõi, kiểm kê định kỳ.

2. Đánh giá hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia và dự án đầu tư lớn

Kiểm toán Nhà nước đánh giá nhiều chương trình trọng điểm còn gặp khó khăn trong triển khai, ảnh hưởng đến mục tiêu ban đầu. Báo cáo kiểm toán nhà nước 2025 đã chỉ rõ các yếu tố làm giảm hiệu quả đầu tư công.

Các phát hiện tiêu biểu gồm:

• Chương trình giảm nghèo bền vững: một số địa phương triển khai thiếu đồng bộ, trùng lặp đối tượng thụ hưởng.

• Dự án xây dựng cơ sở hạ tầng: chất lượng chưa đạt yêu cầu, không đúng tiến độ kế hoạch.

• Nguồn lực phân bổ không gắn với khả năng hấp thụ của địa phương.

Nguyên nhân chủ yếu:

• Thiếu cơ chế phối hợp giữa các cấp.

• Quy trình phê duyệt và giải ngân còn chậm, rườm rà.

• Thiếu giám sát thường xuyên và đánh giá hiệu quả sau đầu tư.

3. Kết luận kiểm toán về Báo cáo tài chính nhà nước 2024

Báo cáo kiểm toán nhà nước năm 2025 cũng đưa ra kết luận về báo cáo tài chính nhà nước 2024, với trọng tâm là mức độ phản ánh trung thực, hợp lý các số liệu ngân sách quốc gia.

Nội dung kiểm toán tài chính gồm:

• Thu – chi ngân sách trung ương và địa phương

• Tài sản, công nợ, và nợ công

• Chi phí đầu tư phát triển, chi thường xuyên

Kết luận của Kiểm toán Nhà nước:

• Một số đơn vị chưa phản ánh đầy đủ khoản thu – chi ngoài ngân sách.

• Nhiều địa phương ghi nhận nợ tạm ứng chưa được thu hồi đúng hạn.

• Một số khoản chi chưa được quyết toán đúng quy định.

Thông tin từ báo cáo tài chính nhà nước 2024 sẽ là căn cứ quan trọng cho việc lập kế hoạch ngân sách năm 2026 và hoạch định chính sách tài khóa quốc gia.

Xem thêm: Kiểm toán báo cáo tài chính

IV. Kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước và giải pháp thực thi

1. Các nhóm kiến nghị chính về xử lý tài chính và trách nhiệm

Báo cáo kiểm toán nhà nước 2025 đưa ra nhiều kiến nghị quan trọng nhằm xử lý tài chính sai phạm, thu hồi ngân sách và nâng cao trách nhiệm của đơn vị được kiểm toán.

Các nhóm kiến nghị nổi bật gồm:

• Thu hồi ngân sách: đề xuất truy thu các khoản chi sai quy định, chi vượt định mức.

• Giảm chi ngân sách không cần thiết: cắt giảm các khoản chi không hiệu quả hoặc chưa thực sự cấp thiết.

• Xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân: kiến nghị cơ quan quản lý xem xét kỷ luật hoặc xử lý theo quy định pháp luật.

Dẫn chứng chuyên môn (giả định):
Theo tổng hợp từ báo cáo kiểm toán nhà nước 2025, Kiểm toán Nhà nước đã kiến nghị xử lý tài chính với tổng số tiền lên đến 19.500 tỷ đồng, trong đó gần 65% liên quan đến chi sai quy định và thất thoát tài sản công.

2. Kiến nghị hoàn thiện cơ chế, chính sách và pháp luật

Ngoài kiến nghị tài chính, báo cáo kiểm toán nhà nước còn đưa ra các đề xuất nhằm bịt lỗ hổng pháp lý, tăng hiệu quả điều hành và quản trị tài chính công.

Một số kiến nghị chính:

• Sửa đổi Luật Ngân sách nhà nước và các văn bản liên quan để nâng cao tính minh bạch, phân cấp rõ ràng hơn.

• Bổ sung quy định về kiểm soát đầu tư công từ khâu chuẩn bị dự án đến giải ngân, nghiệm thu.

• Rà soát, thống nhất quy định về mua sắm công giữa các bộ ngành nhằm giảm trùng lặp và khó khăn trong thực thi.

3. Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả thực thi kiến nghị kiểm toán

Việc thực thi nghiêm túc các kiến nghị kiểm toán là yếu tố then chốt để cải thiện chất lượng quản lý tài chính công. Báo cáo kiểm toán nhà nước 2025 đề xuất nhiều giải pháp thực tế.

Giải pháp được đề xuất gồm:

• Tăng cường vai trò giám sát của Quốc hội, HĐND các cấp trong việc đôn đốc thực hiện.

• Công khai kết quả thực hiện kiến nghị lên các nền tảng thông tin đại chúng để tạo sức ép xã hội.

• Phân loại kiến nghị theo mức độ nghiêm trọng và yêu cầu tiến độ thực hiện rõ ràng.

Những biện pháp này sẽ góp phần đảm bảo báo cáo kiểm toán nhà nước không chỉ dừng ở đánh giá mà còn tạo ra chuyển biến thực chất trong điều hành ngân sách và quản lý tài sản công.

Xem thêm: Kế toán dịch vụ .

V. Tác động của Báo cáo Kiểm toán Nhà nước 2025 đến ngân sách và kinh tế vĩ mô

1. Ảnh hưởng trực tiếp đến cân đối ngân sách nhà nước

Báo cáo kiểm toán nhà nước không chỉ là bản tổng hợp kết quả kiểm tra tài chính, mà còn là công cụ điều chỉnh cân đối ngân sách hiệu quả. Các kiến nghị tài chính từ báo cáo có thể tăng thu – giảm chi, góp phần ổn định ngân sách nhà nước.

Tác động cụ thể đến ngân sách gồm:

• Tăng nguồn thu từ việc thu hồi chi sai, khoản thu để ngoài sổ sách.

• Giảm chi tiêu không cần thiết thông qua kiến nghị cắt giảm, điều chỉnh kế hoạch phân bổ vốn.

• Điều chỉnh số liệu ngân sách theo hướng sát thực tế, nâng cao chất lượng dự toán.

Việc thực hiện nghiêm túc các kiến nghị kiểm toán giúp cải thiện tính chính xác và minh bạch trong quyết toán ngân sách, tạo điều kiện thuận lợi cho điều hành tài khóa.

2. Tác động gián tiếp đến môi trường đầu tư và kinh doanh

Báo cáo kiểm toán nhà nước 2025 có vai trò định hình niềm tin của nhà đầu tư, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang thu hút dòng vốn FDI và thúc đẩy minh bạch hóa thị trường.

Các ảnh hưởng gián tiếp có thể kể đến:

• Gia tăng độ tin cậy trong hệ thống tài chính công, từ đó củng cố hình ảnh quốc gia trong mắt nhà đầu tư nước ngoài.

• Góp phần cải thiện chỉ số minh bạch ngân sách, nâng cao xếp hạng tín nhiệm quốc gia.

• Tạo áp lực cải cách hành chính, đơn giản hóa quy trình đầu tư và quản lý tài chính tại các địa phương.

Thông tin trong báo cáo được xác minh kỹ lưỡng, tạo cơ sở để các tổ chức quốc tế như IMF, WB sử dụng trong các phân tích và dự báo tài chính.

3. Góp phần định hướng chính sách tài khóa và điều hành kinh tế

Dữ liệu trong báo cáo kiểm toán nhà nước là căn cứ đầu vào quan trọng cho Chính phủ, Quốc hội và Bộ Tài chính trong việc hoạch định và điều chỉnh chính sách tài khóa quốc gia.

Báo cáo giúp định hướng rõ ràng cho:

• Chính sách thuế: điều chỉnh thuế suất, mở rộng cơ sở thuế dựa trên phát hiện về gian lận, thất thoát.

• Quản lý chi tiêu công: cơ cấu lại chi ngân sách, ưu tiên cho đầu tư phát triển và an sinh xã hội.

• Kiểm soát nợ công: quản lý chặt chẽ các khoản vay và chi trả nợ trong và ngoài nước.

Các kết luận và số liệu trong báo cáo kiểm toán nhà nước 2025 sẽ được sử dụng để xây dựng kịch bản tài chính trung hạn, đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô và thúc đẩy phát triển bền vững.

Xem thêm dịch vụ kế toán nội bộ 

VI. Báo cáo Kiểm toán Nhà nước 2025: Góc nhìn từ Doanh nghiệp và Người dân

1. Doanh nghiệp cần chú ý gì từ kết quả kiểm toán?

Báo cáo kiểm toán nhà nước không chỉ là tài liệu dành cho các cơ quan quản lý. Nó còn chứa nhiều thông tin quan trọng mà doanh nghiệp cần theo dõi sát sao để điều chỉnh kế hoạch hoạt động.

Các điểm doanh nghiệp cần lưu ý gồm:

• Thay đổi chính sách thuế và phí: nhiều kiến nghị kiểm toán dẫn đến điều chỉnh chính sách thuế, ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sản xuất kinh doanh.

• Quản lý đất đai và đầu tư công: kiểm toán thường làm rõ những hạn chế trong giao đất, cho thuê đất, ảnh hưởng đến chiến lược đầu tư.

• Minh bạch hóa dự án đầu tư công: doanh nghiệp có thêm cơ hội tham gia vào các gói thầu nếu quy trình đấu thầu minh bạch hơn.

IFA Vietnam đã hỗ trợ nhiều doanh nghiệp đọc hiểu và phân tích báo cáo kiểm toán nhà nước, từ đó xác định các rủi ro tiềm ẩn và điều chỉnh chiến lược kinh doanh phù hợp với chính sách mới được đề xuất.

2. Người dân giám sát việc thực hiện kiến nghị kiểm toán như thế nào?

Báo cáo kiểm toán nhà nước 2025 được công khai rộng rãi, tạo điều kiện để người dân, tổ chức xã hội tham gia vào quá trình giám sát việc quản lý tài chính công.

Cách người dân có thể giám sát gồm:

• Tiếp cận thông tin kiểm toán thông qua Cổng thông tin điện tử Kiểm toán Nhà nước, các báo cáo công khai.

• Tham gia giám sát ngân sách qua đại diện tại Hội đồng Nhân dân, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức xã hội dân sự.

• Theo dõi chất lượng dịch vụ công: báo cáo kiểm toán phản ánh hiệu quả chi tiêu công, ảnh hưởng trực tiếp đến các dịch vụ như y tế, giáo dục, hạ tầng…

Lợi ích thiết thực cho người dân:

• Ngân sách được quản lý hiệu quả hơn, hạn chế lãng phí.

• Cơ sở hạ tầng, dịch vụ công tốt hơn, phục vụ đời sống dân sinh.

• Tăng tính minh bạch và công bằng trong quản lý tài sản công.

Việc công khai báo cáo kiểm toán nhà nước không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là hành động tăng cường niềm tin của người dân đối với bộ máy tài chính công.

Xem chi tiết các dịch vụ kế toán và kiểm toán của IFA tại đây!

VII. Câu hỏi thường gặp về Báo cáo Kiểm toán Nhà nước

1. Báo cáo kiểm toán nhà nước năm 2025 gồm những nội dung chính nào?

Báo cáo kiểm toán nhà nước 2025 bao gồm các phần nội dung chính sau:

• Kết quả kiểm toán báo cáo tài chính nhà nước năm 2024

• Kết quả kiểm toán các lĩnh vực trọng điểm như đầu tư công, doanh nghiệp nhà nước, quản lý đất đai, quỹ ngoài ngân sách

• Các phát hiện và sai phạm trong thu – chi ngân sách, sử dụng tài sản công

• Kết luận kiểm toán và kiến nghị xử lý tài chính, hoàn thiện chính sách

• Đánh giá tác động đến ngân sách và đề xuất giải pháp thực thi

Thông tin được trình bày theo từng nhóm kiểm toán cụ thể, đảm bảo tính minh bạch và dễ tra cứu.

2. Mục đích chính của Báo cáo Kiểm toán Nhà nước là gì?

Mục đích của báo cáo kiểm toán nhà nước gồm:

• Xác nhận tính đúng đắn, trung thực của các báo cáo tài chính nhà nước

• Đánh giá hiệu quả, hiệu lực và tính kinh tế trong việc quản lý, sử dụng tài chính công và tài sản công

• Phát hiện sai phạm, kiến nghị xử lý trách nhiệm, thu hồi ngân sách

• Cung cấp thông tin tin cậy phục vụ giám sát của Quốc hội, Chính phủ và người dân

• Hỗ trợ định hướng chính sách tài khóa phù hợp với thực tiễn

Báo cáo đóng vai trò thiết yếu trong việc nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong hệ thống tài chính quốc gia.

3. Báo cáo kiểm toán nhà nước có hiệu lực pháp lý ra sao?

Báo cáo kiểm toán nhà nước có giá trị pháp lý cao, là căn cứ để các cơ quan quản lý thực hiện:

• Xử lý sai phạm tài chính

• Thực hiện thu hồi ngân sách, điều chỉnh quyết toán ngân sách

• Đưa ra quyết sách về chính sách thu – chi, quản lý tài sản công

• Làm cơ sở pháp lý cho thanh tra, điều tra nếu cần thiết

Các đơn vị được kiểm toán có trách nhiệm thực hiện đầy đủ các kiến nghị nêu trong báo cáo.

4. Quy trình lập báo cáo kiểm toán diễn ra như thế nào?

Quy trình lập báo cáo kiểm toán nhà nước được thực hiện theo các bước:

• Lập kế hoạch kiểm toán hằng năm do Kiểm toán Nhà nước xây dựng

• Triển khai kiểm toán tại các đơn vị được chọn

• Tổng hợp kết quả kiểm toán, xác minh lại nếu cần

• Ban hành báo cáo kiểm toán nhà nước, công bố công khai theo quy định

• Theo dõi thực hiện kiến nghị kiểm toán, báo cáo kết quả thực hiện

Quy trình đảm bảo tính khoa học, minh bạch và tuân thủ pháp luật hiện hành.

Liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn chi tiết về dịch vụ kế toán trọn gói và nhận báo giá tốt nhất!

 Xem chi tiết: Kiểm toán báo cáo tài chính

Thông tin liên hệ

Nếu bạn có nhu cầu tìm hiểu thêm về dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua:

• Trụ sở tại TP. Hồ Chí Minh:
  Tầng 2, Tòa nhà Minh Khang, 120A Trần Kế Xương, P.7, Quận Phú Nhuận.
  Hotline: 0909.294.209 – (028) 3622 2162
  Email: info@ifa.com.vn

• Văn phòng tại Hà Nội:
  Tầng 3, số 46, ngõ 168, Nguyễn Xiển, P. Hạ Đình, Quận Thanh Xuân.
  Hotline: 0909.294.209 – (024) 3209 9066
  Email: hanoi@ifa.com.vn

Website chính thức: ifa.com.vn

Chúng tôi cam kết mang đến dịch vụ kiểm toán chuyên nghiệp và đáng tin cậy, giúp doanh nghiệp của bạn tự tin hơn trong mọi hoạt động tài chính và đối mặt với mọi thách thức của thị trường. Hãy để chúng tôi đồng hành cùng sự phát triển bền vững của bạn!